การลำเลียงอาหาร
การลำเลียงอาหารของพืช
Phloem
→ ท่อลำเลียงที่พืชใช้ในการลำเลียงอาหาร
→ ท่อลำเลียงที่พืชใช้ในการลำเลียงอาหาร
โฟลเอมประกอบไปด้วยเซลล์ 4 ประเภท ได้แก่
1. ซีฟทิวบ์ (Sieve Tube)
เป็นเซลล์ที่มีลักษณะยาวและเชื่อมต่อกัน ทำหน้าที่ในการขนส่งสารอินทรีย์ในต้นพืช บริเวณปลายที่เชื่อมต่อกันมีแผ่นบางๆ กั้น แต่แผ่นนั้นมีรูพรุน เซลล์ชนิดนี้มีชีวิต และเมื่อเติบโตเต็มที่แล้วจะไม่มีนิวเคลียส
2. คอมพาเนียนเซลล์ (Companion Cells)
เป็นเซลล์ที่ประกบข้างซีฟทิวบ์ทำหน้าที่ช่วยขนส่งสารอินทรีย์
3. โฟลเอม ไฟเบอร์ (Phloem Fibre)
เป็นโครงสร้างค้ำจุนท่อลำเลียงสารอินทรีย์ให้แข็งแรง
4. โฟลเอมพาแรงไคมา (Phloem parenchyma)
ช่วยในการลำเลียงสารอินทรีย์และเก็บสะสมสารอินทรีย์ไว้ในรูปแป้ง โปรตีน และไขมัน
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
อาหารที่พืชสร้างขึ้นจากการสังเคราะห์ด้วยแสง คือ น้ำตาลกลูโคส จะถูกลำเลียงผ่านโฟลเอ็มไปยังส่วนต่างๆของพืช
ทิศทางการลำเลียงของพืช
พืชสามารถลำเลียงอาหารได้ทั้ง 2 ทิศทาง คือ การลำเลียงขึ้นสู่ยอด และการลำเลียงลงสู่ราก โดยพืชจะลำเลียงอาหารผ่านทางซีฟทิวบ์ของโฟลเอ็ม
พืชจะลำเลียงจากแหล่งที่มีการสร้างอาหาร เรียกว่า "แหล่งสร้าง" ไปยังบริเวณที่สร้างอาหารได้น้อย ไม่มีการสร้างเลย หรือบริเวณที่ต้องเก็บสะสมอาหาร เรียกว่า "แหล่งรับ"
- แหล่งสร้าง → ใบ หรือบริเวณที่พืชสารมารถสร้างอาหารได้
- แหล่งรับ → ราก ยอด ลำต้น ผล
ภาพจาก : clipartmax.com
กลไกการลำเลียงอาหารของพืช
น้ำตาลกลูโคสที่พืชสร้างขึ้นจะถูกลำเลียงออกมาในไซโทพลาสซึม แล้วเปลี่ยนเป็น น้ำตาลซูโครส ซูโครสจะเคลื่อนย้ายจากแหล่งสร้างไปยังซีฟทิวบ์ของโฟลเอ็ม โดยการลำเลียงแบบใช้พลังงาน หรือ Active transport และลำเลียงไปยังส่วนต่างๆของพืช
การลำเลียงอาหารในโฟลเอ็ม "อาศัยความแตกต่างของความดันในซีฟทิวบ์ระหว่างแหล่งสร้าง และแหล่งรับ" ทำให้เกิดการเคลื่อนที่ของสารในโฟลเอ็ม
❶
ซูโครสจากแหล่งสร้าง เแพร่เข้าสู่ซีฟทิวบ์ของโฟลเอ็ม ทำให้ความเข้มข้นของสารละลายในซีฟทิวบ์สูงขึ้น จากนั้นน้ำจากเซลล์ข้างเคียงออสโมซิสเข้ามายังซีฟทิวบ์บริเวณแหล่งสร้าง ทำให้มีความดันเพิ่มขึ้น
↓
❷
ความดันในซีฟทิวบ์บริเวณแหล่งสร้างที่สูงขึ้น ทำให้สารละลายเคลื่อนที่ไปยังซีฟทิวบ์บริเวณแหล่งรับที่มีความดันต่ำกว่า
↓
❸
ซูโครสก็จะลำเลียงออกจากซีฟทิวบ์ ไปยังเนื้อเยื่อต่างๆบริเวณแหล่งรับ ทำให้ความเข้มข้นของสารละลายในซีฟทิวบ์บริเวณแหล่งรับลดลง
↓
❹
น้ำจากซีฟทิวบ์บริเวณแหล่งรับก็จะออสโมซิสออกสู่เซลล์ข้างเคียง ทำให้ซีฟทิวบ์บริเวณแหล่งรับมีความดันต่ำกว่าซีฟทิวบ์บริเวณแหล่งสร้าง ซึ่งความแตกต่างของความดันนี้ ทำให้การลำเลียงอาหารในโฟลเอ็มยังคงเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง
แหล่งที่มา
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น